اخلاق و کنترل

چند وقتی است که به نوشتن تفاوت میان اخلاق و کنترل می اندیشم! و اینکه کدام بهتر است و چرا. بهترین تعریفی که از کنترل دیدم را در کتابی درباره یوگا (Yoga) خواندم؛ کتابی عجیب که شاید خواندن ادامه آن مدتها زمان بخواهد!!!

 کنترل (Control) که در زبان سانسکریت به آن Yama گفته می شود به معنای زیر نظر قراردادن و نظارت و جهت دادن است. مفعول این نظارت و جهت دادن می تواند یک فکر یا ایده باشد؛ می تواند عوامل مداخله کننده در یک آزمایش باشد یا هر چیز قابل کنترل دیگری. اما مهمترین ویژگی آن این است که کنترل به صورت آگاهانه بوسیله  فاعل (شخص یا اشخاص) انجام می گیرد و هدف خاصی را دنبال می کند.

اخلاق (Morality) نیز نوعی کنترل است زیرا نوعی باز دارنده به شمار می رود اما فرد با اخلاق همواره از دلیل هنجارهای اخلاقی (باید ها و نباید ها) آگاه نیست. بسیاری تمام عمر اصول اخلاقی خاصی را رعایت می کنند بدون آنکه بدانند چرا!!

در زبان سانسکریت کلمه دیگری نیز وجود دارد به نام نییاما (Niyama) بخش اول این کلمه (Ni) به معنای تمامی جهات است (بالا،پایین،چپ و راست) و قسمت دوم به معنای کنترل. در کل کلمه به معنای اعمال نظارت و کنترل در همه جهات است و منظور از این همه جهات رفتار، گفتار، فکر و… است.

اما کدام یک بهتر است Niyama یا Morality؟

به نظر من با تفاسیر فوق نوعی اخلاق با آگاهی از دلیل هنجارهای آن بهترین گزینه به شمار می رود!

فکر می کنم این هنجارهای اخلاقی بی دلیل که فرد را مجبور به رعایت مجموعه ای اصول بدون آگاهی از چرایی آن می کنند مهمترین علت بی اخلاقی است. امیدوارم روزی اخلاق دلیل داشته باشد و بی اخلاقی به دلیل آنکه همه از خوب بودن با اخلاقی آگاهند از میان برود. امیدوارم روزی اخلاق ارزش شود نه ملاکی برای فخر فروشی و تظاهر!

 Niyamaیی باشید!!!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *